"Francie'lerin avlusundaki tek ağaç ne çamdı ne de baldıran. Dallarından çıkan yeşil sap kümelerinin üstünde sivri uçlu yaprakları vardı. Bu yapraklar sürü sürü açılmış yeşil şemsiyeleri andırırlardı. Kimileri Tuba ağacı derlerdi buna. Tohumları nereye düşerse düşsün, oradan gökyüzüne erişmeye çalışan bir ağaç biterdi. Çevresi tahta perdeli arsalarda, bakımsız süprüntü kümelerinin arasında büyürdü ve betonda yetişen tek ağaç oydu. Gürdü ama yalnızca yoksul mahallerde biterdi ve insanı bıktıracak kadar çoktu."
Bir Genç Kız Yetişiyor, Betty Smith, Çeviren Nihal Yeğinobalı
Okuduğum kitaplar genelde zihnimden uçup gidiyor. Belki tortusu bir yerlerde kalıyordur, bilemiyorum. Çocukluğumda okuduğum Bir Genç Kız Yetişiyor kitabının girişindeki üstteki paragrafı hiç unutmamışım. Unutmamışım diyorum çünkü kitap yıllar yıllar sonra elime düştüğünde paragrafı şaşırtıcı ölçüde eksiksiz tamamladım zihnimden.
Bu paragrafta geçen Tuba ağacı gerçekten çok tuhaf. Cennet ağacı olarak da biliniyor. Ters bir ağaç diye anlatılıyor. Hayali diyen de var. "Bütün zorluklara rağmen büyüyen ama insanı bıktıracak kadar çok olan" bu ağaç Bir Genç Kız Yetişiyor kitabında, Brooklyli yoksul Francie'yi simgeliyordu.
 |
Tuba Ağacı
|
Bütün bu lafı dolandırmalarımın sebebi elbette Nezaket Kuralları'nı anlatmak için. 1937'ler Manhattan'ında gencecik bir kadının, "Katey"nin hayata tutunma serüvenini anlatıyor kitap. Kitabı okurken hissettiğim "özellikle yaşamın çok başındaysan, her türlü zorluğa rağmen hayata tutunmak mümkün ve güzel bir hayat olasılığı da akıldışı değil" duygusu... Ve bahsettiğim her iki kitapta da bu his aynıydı. Adeta bir ruh komşuluğu var iki kitap arasında.
Bazı kitaplar okunurken o kadar uzaklara götürüyor ki, acaba gittiğim o yerden dolayı mı yazarın maharetinden dolayı mı bu kadar sevdim bilemiyorum diye düşünüyorum. Nezaket Kuralları da benim için böyle bir kitap oldu; aldı götürdü uzaklara.
